Brughoektumor - klachten, symptomen en behandeling

Q: Behandeling brughoektumor door operatie

In het algemeen wordt gestreefd naar één behandeling, dus óf een operatie óf stereotactische bestraling. Een gecombineerde behandeling geeft namelijk meer behandelingsrisico’s. Een keuze voor opereren komt tot stand na een uitvoerige analyse door een team dat bestaat uit een KNO-arts, neurochirurg, radioloog en een radiotherapeut en in overleg met de patiënt. Bij een operatie zijn er drie benaderingen mogelijk: Translabyrinthair (‘door het oor’) Middle fossa (‘boven het oor’) Retrosigmoïdaal (‘achter het oor’) De optimale benadering hangt af van de exacte plek en omvang van de brughoektumor en van de mate van gehoorvermindering. De KNO-arts overlegt met u welke benadering de voorkeur heeft. Een operatie van een brughoektumor is een complexe ingreep en wordt uitgevoerd door een team van twee specialisten: een KNO-arts en een neurochirurg, 2 KNO-artsen of 2 neurochirurgen. Met de hulp van geavanceerde apparatuur zorgen zij ervoor dat omliggende zenuwen en hersenweefsel zo min mogelijk beschadigd raken. Het doel van een operatie is altijd om de brughoektumor zo compleet mogelijk te verwijderen. Bij een kleine tumor is dat makkelijker dan bij een grote tumor. Om de aangezichtszenuw zo min mogelijk in gevaar te brengen, wordt een heel klein restant achtergelaten. Omdat een brughoektumor niet kwaadaardig is, vormt dat restant geen direct gevaar en is er weinig kans dat hij weer snel gaat groeien.

Hoe ontstaat een brughoektumor?

Een brughoektumor wordt ook wel vestibularis schwannoom of acusticus neurinoom genoemd. Dit is een goedaardig gezwel dat ontstaat in de hoek tussen de hersenstam en de kleine hersenen: de brughoek. Een brughoektumor is geen hersentumor, maar een gezwel dat meestal zeer langzaam groeit en niet uitzaait. Brughoektumoren zijn dus goedaardig, de levensverwachting verandert door een brughoektumor niet. Gehoorvermindering is één van de veelvoorkomende klachten.

Klachten en symptomen brughoektumor

Omdat een brughoektumor ontstaat bij de gehoor- en evenwichtszenuw, leidt dit vaak tot de volgende klachten en symptomen:

Gehoorvermindering aan één oor (éénzijdig of asymmetrisch perceptief gehoorverlies)
Evenwichtsstoornissen.
Oorsuizen (tinnitus)
Duizeligheid / een gevoel van onzekerheid ter been
Uitval van de gehoor- en evenwichtszenuw
Doof gevoel in het gezicht

Over oogklachten bij een brughoektumor is niets bekend.

Er is geen verband tussen de ernst van de klachten bij brughoektumor en de omvang of de groeisnelheid van de tumor. Zo kan een kleine brughoektumor veel klachten geven en een grote tumor juist geen tot nauwelijks klachten. Het erger worden van de klachten wil dus niet zeggen dat de tumor (veel) groter wordt. Net als dat het verminderen van de klachten niet wil zeggen dat de groei gestopt of gestabiliseerd is. Bij grote brughoektumoren kunnen ook klachten als hoofdpijn voorkomen door een te hoge druk in het hoofd. In sommige gevallen wordt de brughoektumor bij toeval ontdekt zonder dat er klachten bestaan. Een gehoortest en een ‘elektrische gehoortest’ (BERA) kunnen wijzen in de richting van een brughoektumor. Daarna stelt een KNO-arts na een MRI-scan meestal vast dat het om een brughoektumor gaat.

Twijfelt u over uw gehoor? Boek een gratis hoortest

Brughoektumor oorzaak

De oorzaak van een brughoektumor is niet bekend. Het is dus niet te zeggen wat u moet doen of laten om te voorkomen dat bij u een brughoektumor kan ontstaan. In Nederland krijgen ieder jaar ongeveer 320 nieuwe patiënten de diagnose brughoektumor.

Onderzoek naar een brughoektumor

Aan de hand van uw verhaal, een gehoortest (audiogram), een evenwichtsonderzoek, een KNO-onderzoek en een MRI-scan kan de diagnose brughoektumor vrijwel zeker gesteld worden. Het nemen van een biopt (stukje tumorweefsel) is niet nodig. Doordat er verschillende behandelingen voor een brughoektumor zijn, is een goede diagnose zeer belangrijk.

Behandeling van een brughoektumor

Bij een brughoektumor is het zelden nodig om direct na de diagnose een behandeling te starten. De reden is de trage groei van de tumor waardoor deze bijna nooit een direct gevaar voor de gezondheid vormt. In de praktijk is er maar één goede reden om tot een ingreep over te gaan, namelijk het voorkomen van een levensbedreigende situatie door groei van de tumor.

Is een ingreep (uiteindelijk) wel nodig? Dan is het belangrijk om te weten dat de bestaande klachten meestal niet verdwijnen. Behandeling van de brughoektumor is dus puur gericht op het voorkomen van erger. Dat maakt de keuze voor een behandeling niet eenvoudig, zeker niet voor de patiënt. Daarom volgen gesprekken met de KNO-arts, een neurochirurg en een radiotherapeut. Zij helpen om een weloverwogen beslissing te nemen en een individueel behandelplan op te stellen. Bij de behandeling van een brughoektumor zijn er drie mogelijkheden:

Afwachtend beleid (observatie of 'wait and scan')

Een brughoektumor groeit gemiddeld 1 tot 2 millimeter per jaar. En soms groeit hij vele jaren niet tot nauwelijks. Bij een relatief kleine tumor en weinig klachten is het vaak verstandiger om niets te doen en rustig af te wachten. Eenmaal per jaar wordt dan met een MRI-onderzoek gekeken of de tumor is gegroeid. Daarnaast kunnen er andere redenen zijn om af te zien van behandeling, zoals andere ziekten of de leeftijd van de patiënt met de brughoektumor.

Behandeling brughoektumor door operatie

In het algemeen wordt gestreefd naar één behandeling, dus óf een operatie óf stereotactische bestraling. Een gecombineerde behandeling geeft namelijk meer behandelingsrisico’s. Een keuze voor opereren komt tot stand na een uitvoerige analyse door een team dat bestaat uit een KNO-arts, neurochirurg, radioloog en een radiotherapeut en in overleg met de patiënt. Bij een operatie zijn er drie benaderingen mogelijk:

Translabyrinthair (‘door het oor’)
Middle fossa (‘boven het oor’)
Retrosigmoïdaal (‘achter het oor’)

De optimale benadering hangt af van de exacte plek en omvang van de brughoektumor en van de mate van gehoorvermindering. De KNO-arts overlegt met u welke benadering de voorkeur heeft. Een operatie van een brughoektumor is een complexe ingreep en wordt uitgevoerd door een team van twee specialisten: een KNO-arts en een neurochirurg, 2 KNO-artsen of 2 neurochirurgen. Met de hulp van geavanceerde apparatuur zorgen zij ervoor dat omliggende zenuwen en hersenweefsel zo min mogelijk beschadigd raken.

Het doel van een operatie is altijd om de brughoektumor zo compleet mogelijk te verwijderen. Bij een kleine tumor is dat makkelijker dan bij een grote tumor. Om de aangezichtszenuw zo min mogelijk in gevaar te brengen, wordt een heel klein restant achtergelaten. Omdat een brughoektumor niet kwaadaardig is, vormt dat restant geen direct gevaar en is er weinig kans dat hij weer snel gaat groeien.

Stereotactische bestraling

Behandeling van een brughoektumor kan ook plaatsvinden door middel van stereotactische gefractioneerde bestraling. Het grote voordeel hiervan is dat hierbij zo min mogelijk omliggend weefsel beschadigd raakt. Stereotactische bestraling is met name geschikt voor kleine en middelgrote tumoren. De groei van de brughoektumor wordt deze zeer gerichte bestraling gestopt. Patiënten die bestraald zijn, worden in principe levenslang na de bestraling gecontroleerd met een jaarlijks controle-MRI-onderzoek.

Gevolgen en klachten na operatie van de brughoektumor

Het verwijderen van een brughoektumor is een grote operatie met een hersteltijd van gemiddeld 4 weken. Direct na de operatie kan er sprake zijn van vermoeidheid. De meeste patiënten herstellen voorspoedig en kunnen kort na de operatie weer sociaal en professioneel functioneren. De belangrijkste negatieve gevolgen van een operatie kunnen zijn:

Gehoorvermindering of gehooruitval: in de meeste gevallen is het helaas noodzakelijk om de gehoorzenuw op te offeren om de brughoektumor in zijn geheel te kunnen verwijderen. Dit resulteert in een volledig doof oor. In veel gevallen was het gehoor vóór de ingreep overigens ook al slecht en onbruikbaar. Soms kan de tumor worden verwijderd met behoud van de gehoorzenuw. Maar het gehoor zal door de ingreep niet verbeteren.
Oorsuizen: dit kan in sommige gevallen verdwijnen, maar kan ook onveranderd aanwezig blijven, ontstaan of verergeren. De oorzaak hiervan is onduidelijk.
Verlamming van de aangezichtszenuw: deze zenuw ligt midden in het operatiegebied en kan door de manipulatie, die lokale zwelling geeft, tijdelijk minder goed werken. Daardoor kan het zijn dat u de aangezichtsspieren aan één kant van het gezicht niet kunt aanspannen, met een scheef gezicht tot gevolg. Soms levert het ook veel klachten aan het oog op. Zenuwherstel verloopt bij tijdelijke uitval langzaam. Het kan dus enkele maanden duren voordat de zenuw weer helemaal hersteld is. Als de aangezichtszenuw onherstelbaar beschadigd raakt tijdens het verwijderen van de brughoektumor, zijn er andere (ook operatieve) herstelmogelijkheden.
Evenwichtsklachten: soms zijn er voor de operatie al evenwichtsklachten. Die kunnen ook door de ingreep ontstaan of (tijdelijk) verergeren. Bij uitval van één evenwichtsorgaan, neemt in bijna alle gevallen het andere evenwichtsorgaan de evenwichtsfunctie binnen enkele weken over. Dit proces is door houdings- en bewegingsoefeningen en een actieve leefstijl te versnellen.
Hoofdpijn en vermoeidheid: deze klachten zijn vrijwel altijd tijdelijk van aard.

Ervaringen met een brughoektumor

Lees hier het verhaal van Ronne de Wilde over haar ervaringen met een brughoektumor.

Lees meer

Wij staan voor u klaar

Boek een gratis hoortest

Deskundig en professioneel advies.

Boek nu

Doe een online hoortest

In 5 minuten uw gehoor meten.

Start de test

Vind een winkel in uw buurt

Meer dan 200 servicepunten.

Zoek winkel

Wat is een brughoektumor?