Een cholesteatoom is een agressieve vorm van chronische middenoorontsteking. Het ontstaat vanuit een intrekking van het trommelvlies. De dode huidresten stapelen zich dan op in het middenoor, waardoor het omliggende middenoorslijmvlies ontstoken raakt. Meestal wordt het veroorzaakt door herhaalde infecties van het middenoor. In het beginstadium geeft een cholesteatoom weinig klachten. Daarna kan het gehoorverlies en looporen veroorzaken.
De exacte oorzaak van een cholesteatoom is nog onbekend. Vaak ontstaat het doordat dode huidcellen zich ophopen in de binnenzijde van het trommelvlies. Dat gaat gepaard met ontsteking van het omliggende weefsel. Een cholesteatoom kan ook veroorzaakt worden door een slecht functionerende buis van Eustachius. Deze buis verbindt het middenoor met de neus-keelholte. Een chronische oorontsteking, verkoudheid, sinusinfecties en allergieën kunnen de werking van de buis van Eustachius verslechteren. Zo kan er onderdruk in het middenoor ontstaan. Het trommelvlies wordt dan naar het middenoor getrokken, waardoor een cyste ontstaat. Deze kan zich kan ontwikkelen tot een chronische middenoorontsteking; een cholesteatoom.
Een cholesteatoom komt in zeldzame gevallen bij kinderen voor. Bij een deel van deze gevallen wordt een kind ermee geboren. Dit wordt een congenitaal cholesteatoom genoemd. Als de chronische middenooronsteking ontstaat tijdens de kinder- of volwassenleeftijd noemen we dit een verworven cholesteatoom. Kinderen die vroeg in hun leven terugkerende oorontsteking krijgen, kunnen op jonge leeftijd een cholesteatoom ontwikkelen.
Er zijn een aantal symptomen waaraan u een cholesteatoom kunt herkennen. In het beginstadium zijn er vaak weinig klachten. Naarmate de cholesteatoom groeit, worden de problemen groter. Zo kunt u last krijgen van gehoorverlies of een loopoor. In een verder stadium kan een chronische middenoorontsteking zorgen voor evenwichtsproblemen, duizeligheid of verlies van smaak. In zeer zeldzame gevallen kunnen aantasting van de zenuwen of een hersenvliesontsteking symptomen zijn van een cholesteatoom. Vermoedt u een cholesteatoom? Maak dan direct een afspraak bij uw huisarts.
Wordt er niet correct of tijdig gehandeld, dan brengt een cholesteatoom een aantal gevolgen met zich mee. Deze variëren van mild tot ernstig. De cholesteatoom zorgt voor een ophoping van dode huidcellen. Deze vormen een ideale omgeving voor de groei van bacteriën of schimmels. Het gevolg: een infectie van de cyste, waardoor een ontsteking en continue afvoer van onder andere ontstekingsvocht uit het oor ontstaat. Bovendien kan een cholesteatoom het trommelvlies, de botjes in het oor en de zenuwen in het gezicht beschadigen. In het ergste geval kan de chronische middenoorontsteking zelfs zorgen voor gehoorverlies. Andere mogelijke complicaties zijn:
Een cholesteatoom wordt operatief verwijderd. Bij hoge uitzondering wordt het met een medicijn behandeld. Is er een cholesteatoom vastgesteld? Dan schrijft uw arts u waarschijnlijk antibiotica, oordruppels en reiniging voor. Hiermee kunt u de cyste behandelen en ontstekingen verminderen. Uw arts kan de groei van de cyste zo beter analyseren en zal zich voorbereiden op de operatie van de cholesteatoom.
De operatie van een cholesteatoom is in de meeste gevallen een ambulante chirurgische ingreep. Dit betekent dat u na de ingreep niet in het ziekenhuis hoeft te blijven. De operatie wordt uitgevoerd onder algemene anesthesie. De arts haalt de cyste en het ontstekingsweefsel weg, zodat er weer een droog oor ontstaat. Soms wordt in dezelfde operatie de gehoorbeentjesketen gerepareerd. Dit kan met kunststof gehoorbeentjes of lichaamseigen materiaal. Let wel: vaak is een vervolgoperatie nodig om de delen van het binnenoor, die beschadigd zijn door de cyste, te herstellen. Daarbij komt dat in sommige gevallen een cholesteatoom aanwezig blijft of terugkeert. Dan is opnieuw een operatie nodig.
Afhankelijk van de ernst of de grote van het cholesteatoom is blijvend gehoorverlies mogelijk. Heeft u last van gehoorverlies neem dan contact op met een audicien van Beter Horen.